Samen beslissingen nemen

Bij shared decision making (in wetenschappelijke artikelen wordt de Engelse term gebruikt) nemen de patiënt en zijn hulpverlener samen een besluit over welke zorg het beste bij de patiënt (en zijn omgeving?) past. Dat kan natuurlijk pas als aan een aantal voorwaarden is voldaan. De uitwisseling van de informatie moet wederkerig zijn en naast medische ook persoonlijke informatie bevatten. De hulpverlener en de patiënt overleggen over alle aspecten die relevant zijn voor die besluitvorming en nemen samen een besluit over het hele proces. De discussie over wat de juiste manier is om dit goed te doen loopt al vele jaren. In iedere visie van een zichzelf respecterende zorgorganisatie staat dat de patiënt centraal staat. Logisch zou Cruijff zeggen, want ook bij de kapper zit de klant centraal (anders kan hij immers niet geknipt worden), maar zo logisch en simpel is het niet. Het proces van Samen beslissingen nemen gaat ervan uit dat de informatie die beschikbaar is en door de zorgverlener wordt verstrekt volledig duidelijk is en kan worden bevat. Het is echter bekend dat veel van de informatie die de patiënt wordt aangereikt (mondeling en schriftelijk) niet beklijft. Iemand vertelde mij dat hij zich jaren geleden tot het psychoanalytisch instituut had gewend omdat zijn therapeut vond dat hij een psychoanalytische behandeling nodig had. Na een lange intake kwam hij voor de uitslag en hij begreep tot zijn teleurstelling dat hij niet geschikt werd gevonden voor die vorm van behandeling. Een paar weken later kreeg hij het bericht dat er voor hem een geschikte analyticus was gevonden en dat hij kon gaan beginnen. Een van zijn problemen was zijn voortdurende angst afgewezen te worden. Hij had niet goed geluisterd bezig als hij was zich voor te bereiden op weer een afwijzing. Het is anders gezegd van groot belang zeker te weten dat de informatie goed is geland.

Wouter van Ewijk was sociaal-psychiater en vele jaren bestuurder en toezichthouder in de zorg en het onderwijs. Hij schrijft graag en is eindredacteur van de columns van Discura, Curegie en Van Der Hoef & Partners.