Kopzorgen in de zorg

Frans Bouman

Bestuurders, werkgevers –en werknemersorganisaties rollen over elkaar heen en roepen om het hardst, en om het gelijk over de rampzalige effecten van de bezuinigingen in de Zorg. De discussie verruimt zich van aan hun lot overgelaten ouderen, naar het baanverlies van vele Zorgprofessionals. Een aantal uitspraken: Actiz, werkgeversorganisatie, spreekt over 55.000 banen die verloren gaan. AbvaKabo zelfs over 100.000, met de grootste klappen in de thuis -en gehandicaptenzorg.

Iets genuanceerder is Wim Groot, hoogleraar Zorgeconomie Maastricht, hij waagt zich niet aan getallen maar denkt dat het mee zal vallen. Wel constateert hij dat laag opgeleide werkers de dupe zullen zijn. Dat is op zich logisch, want de grootste klappen vallen in de thuiszorg en daar is het opleidingsniveau lager.

Optimisme

Staatssecretaris van Rijn is optimistisch, in zijn visie is er weliswaar sprake van baanverlies, maar zijn inschatting is 16.000. Beduidend minder dus. Ook spreekt hij van een Zorgsectorplan, waarvoor 200 miljoen beschikbaar is. Hierdoor kunnen volgens hem gemeenten en instellingen toch meer zorg inkopen, en planmatig ontslagenen sneller van werk naar werk te helpen via om -en bijscholing.

Realisme

Ik waardeer initiatieven om baanverlies tegen te gaan, maar ik zie niet gebeuren, dat een Verzorgende of Huishoudelijke hulp van pakweg 35-45 jaar, daar praten we ook over, via een (om)scholingsplan snel ander werk zal hebben. Het getuigt van weinig realiteitszin, dat deze groep werk zal vinden in bijvoorbeeld retail, gemeenten, horeca, zakelijke dienstverlening e.d. Ook daar zullen laagopgeleide mensen ongewenst zijn.

Kopzorgen

De kopzorgen van onze samenleving en onze Zorg gaan vooral om: De kwaliteit en het aanbod van zorg met het beschikbare geld op peil houden. Maar ook doorontwikkelen van de visie op een zorgzame samenleving en het creëren van werkgelegenheid, waardoor iedereen kan participeren in de maatschappij zoals bedoeld. Daar zijn (nog) geen antwoorden op gevonden.

Ingrepen in de Zorg

De Zorgverzekeringswet, gaat ervoor zorgen, dat wijkverpleegkundigen via hun indicatiebevoegdheid meer zorg en verpleging aan huis leveren. Mensen worden ook geacht langer thuis de nodige zorg te kunnen krijgen i.p.v. 24-uurs zorg in een verpleeghuis, wat aanmerkelijk duurder is. Voor de kenners: het huidige Zorgzwaartepakket 4 van de AWBZ indicatie zal niet meer leiden tot opname in een verpleeghuis, maar wordt ook thuiszorg. ZZP 1 t/m 4 vervalt.
Nieuwe wet langdurige zorg, komt in de plaats van de huidige AWBZ, en is bedoeld voor mensen die behoefte hebben aan 24-uurs toezicht en verzorging/verpleging.
Huishoudelijke hulp zal vrijwel niet meer geïndiceerd worden. Daar moeten mensen eigen oplossingen voor vinden.

Geestelijke Gezondheidszorg, Gehandicaptenzorg, Thuiszorg en VV&T, zullen te maken krijgen met de effecten van de bezuinigingsmaatregelen in de Zorg die in het regeerakkoord vastgesteld zijn op € 5 miljard.
400 Gemeenten krijgen € 3.6 miljard voor wettelijke zorgtaken. Door verdere bezuiniging en beperking van gefinancierde zorg zullen zowel zorgverzekeraars als gemeenten lean contracten willen afsluiten met de diverse Zorgaanbieders.

Was Zorg al niet een economische waarde, dan zal het zeker de komende jaren een belangrijke economie zijn in ons land. Mijn eerste advies, en een deel van vernieuwing is om in kosten te snijden die niet direct bijdragen tot het primaire proces, namelijk zorg leveren. En dat is een uitdaging voor ondersteunende diensten.

Uitdaging primair proces en ondersteunende diensten

Door de genoemde hervormingen en bezuinigingen zal nog scherper dan voorheen gekeken worden naar overheadkosten. Dan heb ik het over alle ondersteunende activiteiten rond het primair proces: ICT, gebouwen(beheer), (auto)leasing, helpdesk, telefooncentrales, archiefbeheer, recepties, beveiliging, P&O, finance&control, secretariaten, automatiseringsafdelingen, catering, transport, arbo/bhv, linnenkamers e.v.

Focus op het primair proces

Het primair proces zal meer dan ooit centraal komen te staan. Overhead reduceren tot een minimum, zorggeld besteden aan waar het voor bedoeld is, uitvoerende zorg, direct aan de zorgvraag van de cliënt dus. Ondersteunende diensten zijn van belang voor de kwaliteit, (patiënt)-veiligheid, en efficiënte bedrijfsvoering, maar het debat over kostenverhouding overhead versus primair proces, zal scherper moeten. Daar ligt wat mij betreft een uitdaging en initiatief voor facilitaire diensten. Facilitaire dienst aan zet dus.

Frans Bouman
Raadgever, Boumankracht
www.boumankracht.nl