Corona als onze mentale gevangenis
Ik ben in de zon geboren. Op een heldere winterdag. Optimisme zit diep in mijn DNA. Als kind omarmde ik ons mooie vaderland. Ik was blij met idyllische plaatsnamen zoals Langbroek en Ootmarsum. Wat een leuk en vrij land! Ik voelde me er meteen thuis.
Het is voor het eerst sinds die heldere winterdag dat ik het gevoel heb dat ons land fundamenteel wijzigt. Het is alsof een onverwachte modderstroom vanaf de Pietersberg heel ons landschap omver kukelt. We kijken toe alsof we machteloos zijn.
Die ‘modderstroom’ schept nieuwe taboes. Konden we op die heldere winterdag niet vrijuit praten over elegante erotiek, zo kunnen we nu kennelijk niet meer vrijuit praten én creatief denken over de pandemie. Het lijkt wel alsof Corona onze mentale gevangenis is geworden. Laat me hier slechts drie kleine voorbeelden geven:
1. Op 10 september jl. zeiden de verenigingen van intensive care artsen en verpleegkundigen dat het onmogelijk is de IC-capaciteit in ons land uit te breiden van circa 950 naar 1700 bedden. Ik wreef nog eens goed in mijn ogen. Ons land slaagde erin Delta-werken te realiseren, die over de hele wereld worden aanbeden. We legden de Zuiderzee droog en hebben nu een prachtig IJsselmeer. We bouwen jaarlijks tenminste 50.000 woningen. We exporteren bloemen en vlees over de hele wereld. Maar we kunnen er geen 750 IC-bedden bij krijgen. Het medische gilde koestert kennelijk haar eigen schaarste. Waar blijft het ‘Deltaplan Verdubbeling Intensive Care’? Als onze Wopke euro 95 miljard kan uittrekken voor NOW-regelingen, moet het ook mogelijk zijn 1% daarvan uit te trekken voor dit nieuwe Deltaplan.
2. Ons kabinet heeft zijn eigen ‘Corona Cantate’ geschreven. Het is een éénstemmige compositie. Eigenlijk van voordat Bach werd geboren (1685). Deze Duitse musicus schreef prachtige, polyfone muziek. De cantate van ons kabinet heeft één melodielijn: alleen vaccinatie zal je zalig maken. Wat een klein denken! Ik ben reuze blij dat de vaccins er zijn. Mijn complimenten voor de makers ervan. Maar, waarom werken we alleen aan de achterkant van Corona? Waarom slaan we de voorkant over, die bestaat uit het ‘Deltaplan Preventie & Gezonde Levensstijl’? Waarom alleen een Coronapas, die velen uitsluit (én dat in tijden van inclusie – het is een giga gotspe)? En waarom geen Coronapas, die in de winter de prijs van gezond eten en van fitness centra halveert? We weten allemaal dat Corona én ongezond leven én een smalle beurs een giftig trio vormen.
3. Een zieke vriend, lang een adviseur van de premier en een bekend trendwatcher, drong er begin september op aan bij hem op de thee te komen. Eenmaal nippend aan het theeglas vertelde hij dat er in ons land geruisloos een nieuw staatsmodel is geïntroduceerd: een democratuur. Een mengvorm van democratie en door de staat gestuurde collectieve beheersing. Ik ontkende het, maar zijn visie liet me niet los. Vervelend genoeg ga ik steeds meer denken dat hij gelijk heeft. Oorspronkelijk is de overheid er voor de openbare orde, de beveiliging van het land en de bescherming van burgers, die dat zelf niet kunnen. Sinds maart 2020 herleeft The Big State. Deze ban van beheersing wordt gelegitimeerd door zogenaamd neutrale data. Ik werkte voorheen in de academische geneeskunde. Nooit eerder hebben de epidemiologen zo’n hoogseizoen beleefd. Corona vormt een seculiere hoogmis voor de medische statistiek. Maar waar blijft de burger, die van de staat ruimte krijgt om zélf verantwoordelijkheid te nemen? Waarom is het steeds maar weer one size fits all? Ik complimenteer het kabinet graag met de slagvaardige aanpak van maart 2020. Het was varen in de mist. Maar ik zie graag dat het parlement de huidige ploeg snel decharge geeft. Wie in nood de macht aan zich trekt, heeft soms een harde hand nodig om de macht weer los te laten.
Jan Hol, Voorzitter College van Bestuur Christelijke Hogeschool Ede
